Quan điểm đầu tư Giá trị của Benjamin Graham và Warren Buffett

Quan điểm đầu tư giá trị của Benjamin Graham và Warren Buffett

Dưới đây viết về quan điểm đầu tư giá trị của Benjamin Graham, Warren Buffett. Tuy nhiên mỗi người hãy tự điều chỉnh, kết hợp tiêu chí để phù hợp với những đặc thù riêng của thị trường CKVN.

Chắc chắn rằng đây chỉ là những gợi ý cơ bản nhất. Vì lẽ công thức và chu trình chuẩn xác để xác định gía trị thực của CP và của thị trường mà Graham hay Buffett dùng chắc chắn các ông không công bố (nếu công bố thì ăn được thiên hạ làm sao được). Nhưng những ai quan tâm tới trường phái đầu tư giá trị có thể lấy những kiến thức cơ bản dưới đây là gợi ý để xây dựng quan điểm đầu tư cho riêng mình. Chúc thành công!  

I. PHÂN LOẠI NHÀ ĐẦU TƯ GIÁ TRỊ

Nhà đầu tư giá trị (value investor) được định nghĩa một cách nôm na là những người tìm kiếm cổ phiếu giá hời. Hời ở đây có nghĩa là thị trường định giá cổ phiếu thấp hơn giá trị của nó. Có nhiều cách để tìm cổ phiếu hời.

Cách thứ nhất là dùng những tiêu chuẩn để chọn lọc. Cổ phiếu nào qua được màng lọc này là cổ phiếu đáng để đầu tư. Chiến lược này vì thế được gọi là chiến lược đầu tư giá trị bằng cách chọn lọc thụ động (passive screening value investing).

Cách thứ hai là chiến lược đầu tư giá trị nội tại (intrinsic value investing), nhà đầu tư mua vào cổ phiếu khi thị giá thấp hơn giá trị nội tại do họ (hay tư vấn của họ) ước tính.

Cách thứ ba là đầu tư vào những cổ phiếu mà hầu như không ai dòm ngó đến vì kết quả kinh doanh kém, vì giá quá thấp. Đây là chiến lược đầu tư giá trị - đối nghịch (contrarian value investing).

Cách thứ tư là cách của các nhà đầu tư chủ động (activist value investing).Họ đầu tư vào những cổ phiếu có tiềm năng nhưng có giá trị thấp do việc quản lý, điều hành của công ty yếu. Sau khi đầu tư, họ sẽ thay đổi cách quản lý, bởi họ có vốn đủ lớn để ảnh hưởng đến việc điều hành và quản trị của công ty.

II. TIÊU CHUẨN CHỌN CỔ PHIẾU CỦA BENJAMIN GRAHAM

Benjamin Graham - Cha đẻ của trường phái đầu tư giá trị

Benjamin Graham, người thành công trong nhiều vai trò như nhà phân tích tài chính, nhà đầu tư, giảng viên, là đồng tác giả cuốn sách Security Analysis (phân tích chứng khoán). Đây là cuốn sách đặt nền tảng cho trường phái đầu tư giá trị và là sách gối đầu giường cho những nhà đầu tư dài hạn. Trong cuốn sách này, Benjamin Graham đã đưa ra 10 tiêu chuẩn để chọn cổ phiếu:

1 - Tỷ số lợi nhuận/thị giá (E/P) cao gấp đôi lãi suất trái phiếu xếp hạng AAA

(AAA là hạng mức tín dụng cao nhất dành cho trái phiếu của các công ty).

2 - P/E của cổ phiếu thấp hơn hoặc bằng 40% so với P/E của toàn thị trường.

3 - Tỷ suất cổ tức/giá của cổ phiếu (dividend yield) lớn hơn 2/3 của lãi suất trái phiếu xếp hạng AAA.

4 - Giá trị vốn hóa của công ty nhỏ hơn 2/3 giá trị sổ sách của tài sản hữu hình.

5 - Giá trị vốn hóa của công ty nhỏ hơn 2/3 giá trị tài sản lưu động ròng.

6 - Tỷ số nợ/vốn chủ sở hữu theo giá trị sổ sách nhỏ hơn 1.

7 - Tài sản ngắn hạn lớn hơn nợ ngắn hạn ít nhất 2 lần.

8 - Toàn bộ nợ nhỏ hơn 2 lần giá trị tài sản lưu động ròng.

9 - Tỷ suất lợi nhuận trên cổ phiếu (EPS) tăng trưởng 7%/năm trở lên trong vòng 10 năm qua.

10 - Công ty có sự tăng trưởng lợi nhuận hàng năm ít nhất 7 lần trong vòng 10 năm qua.

Cổ phiếu nào vượt qua 10 điều kiện sàng lọc trên, theo Benjamin Graham, là những cơ hội đầu tư giá trị tuyệt vời. Nhà nghiên cứu Henry Oppenheimer đã phân tích kết quả của những cổ phiếu đạt 10 tiêu chuẩn của Benjamin Graham trong giai đoạn 1974 - 1981, kết quả là tỷ suất lợi nhuận của những cổ phiếu này cao gấp nhiều lần tỷ suất lợi nhuận của những cổ phiếu khác trên thị trường. Một số người sử dụng 10 tiêu chuẩn này nhưng nội dung có khác đi đôi chút nhằm phù hợp với hoàn cảnh thị trường hay theo ngành đặc thù. Chúng ta cũng có thể làm tương tự như vậy để áp dụng tại thị trường Việt Nam.

III. TIÊU CHUẨN CHỌN CỔ PHIẾU CỦA WAREEN BUFFETT

Warren Buffett - NĐT vĩ đại nhất mọi thời đại

1. Công ty có hoạt động ổn định không?

Nhà đầu tư trứơc hết nhìn vào ROE, nó cho thấy khả năng sử dụng vốn có hiệu quả hay không? Buffett luôn nhìn vào ROE để biết doanh nghiệp mục tiêu có hoạt động ổn định và có hiệu quả so với các doanh nghiệp cùng ngành hay không.

2. Công ty có tránh được tình trạng nợ quá lớn không?

Tỷ lệ vốn trên cổ phần là một yếu tố quan trọng khác mà Buffett thường xem xét rất kỹ lưỡng. Nhà đầu tư giá trị sẽ tìm mua cổ phiếu của những doanh nghiệp có khoản nợ nhỏ, như vậy có nghĩa là lợi nhuận sẽ chủ yếu bắt nguồn từ vốn của cổ đông chứ không phải từ vốn vay.

3. Biên lợi nhuận có cao không? Có khả năng tăng nữa không?

Khả năng sinh lời của một doanh nghiệp phụ thuộc không chỉ vào biên lợi nhuận tốt mà còn vào mức tăng ổn định của biên lợi nhuận này. Để biết đựoc chính xác sức khỏe của doanh nghiệp, cần nhìn lại biên lợi nhuận trong vòng 5 năm gần nhất. Biên lợi nhuận lớn cho thấy doanh nghiệp hoạt động tốt, và lãnh đạo doanh nghiệp rất có khả năng điều hành và quản lý chi phí.

4. Công ty đã trở thành doanh nghiệp đại chúng bao lâu?

Buffett chỉ quan tâm đến những doanh nghiệp đã chào bán cổ phần rộng rãi được ít nhất 10 năm. Vì thế, những công ty mới thực hiện IPO đều không lọt vào “mắt xanh” của ông. Buffett hoàn toàn có lý do để đưa ra tiêu chí này, bởi nhà đầu tư giá trị chỉ nhắm đến những doanh nghiệp đã được thời gian thử thách và vẫn đang bị thị trường định giá thấp.

5. Sản phẩm của công ty có phụ thuộc vào loại hàng hoá nào không?

Tiêu chí này thoạt nhìn có vẻ cực đoan, nhưng thực tế Buffett thường tránh những doanh nghiệp có sản phẩm kém nổi bật so với các đối thủ cùng ngành và lại phụ thuộc nhiều vào các nguyên nhiên liệu đầu vào như dầu mỏ hay khí đốt. Ông quan niệm, nếu doanh nghiệp không có gì khác biệt so với các đối thủ thì cũng ít có khả năng sinh lời vượt bậc.

6. Giá cổ phiếu có thấp hơn giá trị thực đến 25% không?

Sau khi tìm được những cổ phiếu đáp ứng được cả 5 câu hỏi ở trên, thì nhà đầu tư phải trả lời câu hỏi cuối cùng và cũng là khó nhất này. Phát hiện cổ phiếu đang bị định giá thấp cũng chính là kỹ năng quan trọng nhất của Buffett.

Nghe có vẻ dễ dàng, nhưng toàn bộ bí quyết thành công Warren Buffett lại nằm ở cách ông tính giá trị của những doanh nghiệp trong “tầm ngắm”.

IV. PHƯƠNG CHÂM ĐẦU TƯ GIÁ TRỊ

Ngoài 10 tiêu chuẩn chọn lọc trên, Benjamin Graham còn có 8 phương châm về đầu tư giá trị và một công thức tính giá trị cổ phiếu mang dấu ấn riêng của ông. Tác giả Janet Lowe, trong cuốn sách viết về tiểu sử của Benjamin Graham, đã tổng kết 8 phương châm như sau:

1 - Hãy là một nhà đầu tư, đừng là một nhà đầu cơ. Benjamin Graham định nghĩa nhà đầu tư là người mua và sở hữu cổ phiếu dài hạn, trong khi nhà đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn

2 - Quan trọng nhất là mua với giá bao nhiêu. Mua cổ phiếu của một công ty tốt nhất thị trường về hoạt động, về các chỉ số tài chính vẫn có thể là một đầu tư sai hoặc không hiệu quả nếu chúng ta mua với giá quá cao.

3 - Truy tìm những cơ hội giá hời. Thị trường sẽ luôn có lỗi trong việc định giá cổ phiếu.

4 - Luôn thận trọng với những con số tài chính do công ty cung cấp. Thỉnh thoảng vẫn có những công ty cố tình không đạo đức.

5 - Đa dạng hoá đầu tư. Đừng quá tập trung vào một số ít cổ phiếu.

6 - Hãy thực hiện quyền cổ đông của mình. Nhiều nhà đầu tư đã không thực hiện quyền cổ đông của mình mà bỏ ngỏ công ty cho các nhà điều hành. Nhà điều hành đôi khi hành động theo lợi ích của họ, hay lợi ích của một nhóm cổ đông nào đó, mà không hoạt động vì lợi ích của cả công ty.

7 - Hãy kiên nhẫn. Phương châm này củng cố phương châm 1.

8 - Phải có tính kỷ luật.